هر انسانی که به دنیا میاد ، با توجه به مکان و زمان به دنیا آمدن و خانواده فرد ، دارای یک شخصیت متفاوت و طرز نگاه متفاوت است ، حتی فاصله ۱۷ کیلومتری بین نازی آباد و ونک کل تابو ها و باید ها و نباید ها را عوض می‌کند. نه تنها این موارد بلکه جنسیت به دنیا آمدن نیز خیلی در آینده تاثیر گزار است ، مسلما جنس مذکر در ایران دارای آزادی و امتیازات خیلی بیشتری نسبت جنس مونث است. در کشور های جهان سومی که متاسفانه ایران هم جزو یکی از آنها محسوب می‌شود ، مردم ازادی های خود را در بند خرافات و رسومات قدیمی از گرو گذاشته اند . اما حدودا ۶ یا ۷ سال است که جامعه جوان با وسیله شبکه های اجتماعی و اینترنت توانسته اند ، آزادی هایی که در جوامع اروپایی هستند و حقوقی که یک زن و مرد را برابر می‌سازد را درک کنند . جوانان و نوجوانان ما شروع به آنالیز این حقوق انسانی که در جوامع به اصطلاح خارجی هست می‌کنند. نوجوانان امروز مانند نوجوانان قدیم سریع قوانین خرافی و محدودیت را نمی‌پذیرند، آنها همواره در تلاش هستند تا به والدین خود بفهمانند که آنها هم از حقوق انسانی بر
خوردارند . برای مثال دختران و پسران همانطور که در ذات بشر است ، به هم کشش پیدا می‌کنند اما آنها امروزه می‌خواهند این میل به صورت آزادانه تری ابراز شود . معمولا یکی از مهم ترین علل خودکشی نوجوانان نداشتن آزادی کافی است . مدرسه مکانی است که یک نوجوان نصف روز خود را در آن می‌گذراند. فضای مخرب مدارس ، فشار های دینی و مذهبی شدید و تحقیر از طرف معلمان ، و مدیران . نداشتن حق آزادی بیان و مدرسه ای کسل کننده که ۱۲ سال از عمر یک نوجوان را می‌گیرد . روش آموزشی مدارس ایران سبب از بین رفتن استعداد ها و توانایی ها می‌شود . اظطراب ، استرس های شدید و تجاوز ذهنی و زور گفتن به دانش آموزان. قوانین مدارس یکی از علل کم بود اعتماد به نفس و ناتوانی در نه گفتن است . برای مثال قوانین سختگیرانه ، ناخن ، مقننه، طرز پوشش ، مو و هر چیزی که شخصیت یک فرد را تشکیل داده است را زیر سوال می‌برند .میزان اقدام به خودکشی در نوجوانان دختر بیش از نوجوانان پسر است اما آمار خودکشی‌های موفق (خودکشی منجر به مرگ) در پسرها بیشتر است. در
پسران اختلالات روانی مثل کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، اختلالات تکانشی، رفتار خشونت آمیز و مصرف مواد مخدر بیشتر است اما در دختران اختلالات درونی شده مثل افسردگی، اختلال دو قطبی، اضطراب و استرس‌های پس از سانحه شایع‌تر هستند .
امروزه در جامعه ایران خانواده ها فرهنگ های مختلفی دارند ، برای مثال یک دانش آموزی که در یک خانواده مذهبی و سنتی بزرگ شده است همکلاسی یک دانش آموزی است که برای تعطیلات تابستان با خانواده به آنتالیا می‌رود . قطعا دیدن این هم تفاوت بین دو دانش آموز باعث می‌شود که دانش آموز اول نیز بخواهد تا زندگی آزاد تری داشته باشد و با توجه به اینکه اعتقاد دارد حتی بیان این کلمه گناه است ، دچار افسردگی می‌شود.
یکی دیگر از دلایل خودکشی نوجوانان نداشتن تفریحات سالم است . مدرسه باعث شده که نوجوان از کتاب و هنر و ادبیات دوری کند و آزادی خود را در مواد مخدر و مشروبات الکلی و دوستان ناباب و خیابان گردی پیدا کند . پس بنابر این یک نوجوان امروزی که نه در مدرسه آموزش صحیح می‌بیند و نه
تفریحات سالم دارد و نه جامعه و خانواده او را درک می‌کنند هر روز گوشه گیر تر و وابسطه تر به فضای مجازی می‌شود .خانواده‌هایی که روابط مختل با فرزندان خود دارند و روابط عاطفی بین آنها سرد است بیشتر باعث ایجاد افکار خودکشی در نوجوانان می‌شوند. تحقیر کردن فرزند توسط والدین به خصوص در فرزندان پسر باعث قطع دلبستگی فرزند از خانواده و شکل گیری افکار خودکشی در نوجوان می‌شود.خانواده‌ای که سابقه افسردگی یا خودکشی را در خود دارد به احتمال بیشتری تفکر خودکشی را در ذهن کودک خود به وجود می‌آورد. طلاق و جدایی والدین و به تبع آن غفلت از نیاز‌ها و روابط عاطفی با کودک و نوجوان میتواند باعث حرکت او به سمت مسیرهای پرخطر شده و تفکرات مربوط به پایان زندگی را در ذهنش به وجود آورد. نوجوانان در برابر فشارهای روانی آسیب‌پذیرتر هستند و به همین دلیل احتمال بروز افکار خودکشی در آنها بالا می‌رود .
دیگر عوامل خودکشی را می‌توان به فشار درسی و کنکور و دانستن اینکه با این اقتصاد فعلی و پارتی بازی ها آینده درخشانی در کار نیست ، باعث می‌شود
شخص از زندگی زده شود یا ترک تحصیل کند .
گزینه بعدی را می‌توان به نوجوانان ترنس یا نوجوانانی که می‌خواهند دین خود را تغییر دهند داد . متاسفانه در جامعه ایران ترنس ها ترد شده هستند ، یک نوجوان ترنس مجبور به این می‌شود که خود را جوری که نیست جلوه دهد و از خواسته مادر زادی خود به صورت اجباری چشم پوشی کند .اینترنت و رسانه‌های گروهی؛ پوشش رسانه‌ای خودکشی و یا خودکشی افراد مشهور میتواند منجر به خودکشی گروهی نوجوانان شود. تأثیرات مخرب پیگیری اخبار و مطالب مربوط به خودکشی در ایجاد و تقویت این تفکر در کودک و نوجوان مؤثر است.
یکی از تفریحات نوجوانان فیلم دیدن و گوش دارن به موسیقی و دنبال کردن دنیای سلبریتی هاست . هر ساله خواننده هایی که سبک موسیقی دپ و خود زنی دارند اضافه تر می‌شوند. این خواننده ها آهنگ ها را با ریتم خاص بعضی اوقات به صورت رپ تنظیم می‌کنند. جملات و هدف و حس شدید افسردگی در موزیک ها منتقل به ذهن ناخودآگاه نوجوان می‌شود و فیلم های خشن و ترسناک که در آنها پر از صحنه های
شکنجه و خشم و قتل است نیز دلیل دیگری برای خودکشی نوجوانان است.
امروزه یکی از موضوعاتی که براي خانواده ها و جامعه اهمیت خیلی زیادی دارد، افزایش خودکشی در بین نوجوانان است. پيش‌گيري از این رویدادها مستلزم دانش درستی در این زمينه است. در ادامه مقاله شما را با مواردی که در خصوص خودکشی نوجوانان است آشنا میکنیم.
خودکشی نوجوانان:
دلایل خودکشی در نوجوانان من جمله مسائلی است که بسياري از خانواده ها و جامعه را درگیر خود نموده است . نوجوانی یک دوره پر فشار و مملو از فشار های روانی و جسمی و تغييرات بسیار شدید است. نگرانی های زيادي براي والدین نوجوان و روش برخورد با این تغييرات بوجود می آورد. خودکشی دومین عامل مرگ و میر نوجوانان به حساب می آید.
مشکلاتی مانند فشار تحصیلی، رابطه عاطفی
بیمارگونه از علل عمده این پیشامد به حساب می آید . نقش خانواده، مدرسه و گروه همسالان نوجوان در ایجاد تفکر خودکشی بسیار اهمیت دارند. سعی براي پيش‌گيري از ایجاد تفکر خودکشی بهترین راه مبارزه با این پدیده است. در این مقاله عواملی که می تواند فکر خودکشی را در ذهن نوجوان به وجود آورد صحبت شده و برترین راهکارهای مبارزه با آنرا بررسی نموده ایم.
خودکشی در نوجوانان
دلایل خودکشی نوجوانان:
خودکشی نوجوانان علل های روانی و اجتماعي مختلفی دارد. ما در این جا به دلایل روانی شخصی و خانوادگي مؤثر در خودکشی می پردازیم:
الف) دلایل شخصی:
اختلال های خلقی مثل بیماری افسردگی اساسی و اختلال افسردگی دو قطبی میتواند عامل مهمی در مبادرت به خودکشی باشد. نوجوانانی که افسردگی دارند معمولاً تفکرات منفی بسیار زيادي دارند، آنها فکر ميکنند مشکلاتشان هیچ وقت حل نمی شود، حس تنهایی بسیار شدید ميکنند و نمی توانند در موقع پیدایش مشکل، مسایل خویش را به نحو درست حل و فصل کنند. نوجوانان با اختلال های افسردگی دو قطبی به علت دوره های شیدایی و انرژی زيادي که تجربه ميکنند ، بیش تر در معرض خطر خودکشی قرار می گیرند.
علل خودکشی نوجوانان
علامت های هشداردهنده خودکشی:
بسياري از علایم هشداردهنده خودکشی امکان دارد علایم افسردگی هم باشد. مشاهدات رفتارهای زیر به وسیله والدین و مراقبین امکان دارد در شناسایی نوجوانانی که ممکن است در معرض ابتلا به خودکشی باشند موثر باشد:
- تغييرات در خوردن و عادات خواب
- از دست دادن علاقه به فعالیت های معمول
- ترک دوستان و اعضای خانواده
- استفاده الکل و مواد مخدر
- نادیده گرفتن ظاهر فردی
- افزایش شکایت های جسمانی که اکثر با پریشانی های هیجانی همراه است، مثل بیماري های معده، سردرد و خستگی
- از دست دادن علاقه به مدرسه
- حس خستگی
- دشواری تمرکز
- احساس تمایل داشتن به مرگ
سو مصرف ماده های، الکل و ماده های توهم زا میتواند بر نحوه ی قضاوت شخص اثر بگذارد و نوجوانانی که از این مواد استفاده ميکنند دچار تحریف های شناختی و رفتاری می شوند، این اشخاص قابلیت تصمیم گیری ندارند و در موقعیت های اسیب زا بیش تر درگیر خودکشی می شوند.
عدم اعتماد به نفس هم یکی ديگر از عوامل مهمی است که در پیدایش این مشکل نقش دارد. نوجوانی که اعتماد به نفس ندارد بسی بیش از نوجوانان ديگر در معرض مخاطره است.
شکست های فردی مثل تمام شدن یک روابط عاطفی یا افت تحصیلی میتواند احساسی در شخص به وجود آورد که پوچی و بی معنايي زندگی را در نوجوان تقویت کند و او را به طرف خودکشی سوق دهد.
ب) دلایل خانوادگي:
عدم رابطه عاطفی نوجوان با خانواده
تحمیل ازدواج اجباری به نوجوان
اختلافات شدید خانوادگي
وجود سابقه خودکشی در خانواده
تبعیض بین فرزندان از طرف خانواده
مهمترین عواملی که میتواند به پیشگیری از خودکشی در نوجوان کمک کند، تلاش برای بیرون آوردن وی از انزوای خود و توجه و رسیدگی به افسردگی و خلق پایین او است. همچنین کمک به نوجوان برای یافتن اهداف و انگیزه‌ها احتمال پرورش افکار خودکشی را کاهش می‌دهد. روابط مثبت والدین با فرزندان تا حد زیادی باعث ایجاد آرامش روانی و افزایش امید به زندگی در نوجوانان می‌شود. درک والدین از تغییرات
شدید جسمانی و روانی نوجوان بسیار ضروری است. مسائلی مانند فهم احساسات نوجوانان به جنس مخالف، صحبت در مورد سوالات و تمایلات جنسی نوجوان و ایجاد روابط صمیمانه، به خصوص با والد همجنس (مادر برای دختر و پدر برای پسر) پیش‌بین بسیار مهمی در اصلاح تفکر مربوط به خودکشی است. به همین دلیل آگاهی والدین از رفتار صحیح با نوجوان ضرورت می‌یابد. برای تشخیص آسیب‌های اجتماعی همچون خودکشی کودکان و نوجوانان مهم است که اطلاعات کاملی در خصوص زندگی افراد، مشکلات آنان
و توانایی‌هایشان جمع‌آوری شود، این اطلاعات را می‌توان در مقوله‌هایی چون بیماری فعلی و سابقه پزشکی، سابقه شخصی، خانوادگی و اجتماعی، مسائل و موضوعات با اهمیت و بررسی وضعیت روانی خلاصه کرد. تعامل همه این عوامل در کودک و نوجوان میتواند به پیچیده‌تر کردن تشخیص منجر شود.
افسردگی و اضطراب بالا و سایر اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان میتواند علت تهدید به خودکشی در آنها باشد و تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که اغلب خودکشی‌ها با یک اختلال روانپزشکی در دوران
کودکی و نوجوانی رابطه دارند، به عنوان مثال حتی ممکن است اختلال روانپزشکی واضحی از جمله بیماری‌های افسردگی و سوء مصرف مواد مخدر هم یافت نشوند، اما فرد از نظر زیستی و درونی مستعد آن می‌شود که تصمیم به از بین بردن خود بگیرد.
سیستم درون ریز که شامل مجموعه غددی است که در بدن وجود دارد و مواد خاصی تحت عنوان هورمون را در خون آزاد می‌کند، اگر کوچک‌ترین ناهنجاری در کارکرد بعضی از این غدد درون ریز به وجود آید نشانه‌های افسردگی افزایش می‌یابد و ممکن است فرد
در توانایی تمرکز و یا تفکر عقلانی دچار افت شود، در عادات ظاهری خود مثل وزن، آراستگی، پاکیزگی، نظافت و خواب دچار مشکلاتی شود. همچنین در روابط بین فردی و ارتباط با همسالان و دوستان خود دچار گم گشتگی و انزوا شود که معمولاً به صورت ناگهانی بروز می‌کند، بنابراین والدین، مربیان، اساتید و دوستان باید نسبت به این علائم هوشیارتر باشند چرا که بیشتر این کودکان و نوجوانان به دلیل همین احساس سردرگمی و طرز فکر غلط نسبت به روان شناسی خودشان به متخصص مراجعه نمی‌کنند، چنانچه مداخلات به هنگام
انجام شود و نشانه‌ها نادیده گرفته نشود بهترین پیشگیری‌ها رخ خواهد داد.